RPO WL - Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2007-2013

A A A

drukujDla mediów

Komunikaty dla mediów

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Lubelskiego - osiągnięcia i wyzwania
3.10.2014

W latach 2007-2013 środek ciężkości w decydowaniu o funduszach europejskich w województwach przeszedł ze szczebla centralnego do regionów. W efekcie powstały Regionalne Programy Operacyjne, a wraz z nimi do województw popłynęły miliardy euro na rozwój każdego z nich. Dokładnie 2 października 2007 roku Komisja Europejska zaakceptowała Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2007-2013, którego realizacja właśnie dobiega końca. Aktualnie w Brukseli negocjowany jest już jego następca. Choć nazwa pozostanie niezmieniona, nowy unijny program dla Lubelszczyzny będzie różnił się od swojego poprzednika.

Przyjęcie budżetu Unii Europejskiej na lata 2007-2013 oznaczało, że do Polski popłynie 67,9 mld euro z Brukseli. Tym samym staliśmy się największym odbiorcą środków europejskich wśród państw należących do Wspólnoty. W gospodarowaniu tymi pieniędzmi większą niż do tej pory rolę odegrały regiony. W rękach Zarządów Województw pozostawiono bowiem ponad 1/4 wszystkich środków przyznanych Polsce w tym okresie, czyli 17,3 mld euro. Oddanie części uprawnień i kompetencji w decydowaniu o środkach europejskich władzom poszczególnych województw oznaczało w praktyce decentralizację polityki rozwoju regionów, którą zapoczątkował, ale tylko w niewielkim stopniu, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006.

Obok krajowych programów zarządzanych centralnie, w Warszawie, powstały Regionalne Programy Operacyjne. Każde z województw ma swój własny RPO, dopasowany m.in. pod względem budżetu, do ich potrzeb. Tej rewolucyjnej zmianie, w porównaniu do poprzedniego rozdania środków europejskich, przyświecała prosta logika. Regiony wiedzą najlepiej, jakie mają potrzeby i w jaki sposób w ich zaspokajaniu będą mogły pomóc pieniądze z Unii Europejskiej. Obok samych funduszy, Zarządy Województw samodzielnie określały w jaki sposób będą wydawane te środki, m.in. decydując o procedurach przyznawania dotacji.

2 października 2007 roku Komisja Europejska przyjęła Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013. Budżet programu liczył wtedy 1,156 mld euro, czyli ok. 4,5 mld zł (teraz wynosi 1,193 mld euro). W porównaniu z okresem 2004-2006 Lubelszczyzna uzyskała sześciokrotnie więcej środków, dlatego RPO nie bez przyczyny okrzyknięto „Lubelskim Planem Marshalla". Otrzymane w ramach programu fundusze podzielono na 9 kawałków, tzw. obszarów wsparcia: Przedsiębiorczość i innowacje; Infrastruktura ekonomiczna; Atrakcyjność obszarów miejskich i tereny inwestycyjne; Społeczeństwo informacyjne; Transport; Środowisko i czysta energia; Kultura, turystyka i współpraca międzyregionalna; Infrastruktura społeczna oraz Pomoc techniczna. Tylko w nich można było starać się o pozyskanie unijnego dofinansowania. Z tej szansy skorzystali przede wszystkim: przedsiębiorcy, samorządy lokalne, uczelnie i organizacje pozarządowe.

Regionalny Program Operacyjny 2007-2013 skończył właśnie 7 lat. W tym czasie rozdysponowano ponad 98% jego budżetu (4,85 mld zł). Ostatecznie program zostanie zamknięty w 2017 roku, ale jego faktyczny finał nastąpi w końcu 2015 roku. Do tego momentu musi zakończyć się realizacja wszystkich projektów, które dofinansowały w jego ramach Zarząd Województwa i Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości.

Krótka historia RPO 2007-2013 (dane z 31.08.2014r.)

Najważniejsze efekty programu (dane z 30.06.2014r.)

Na drodze do nowego RPO

Równocześnie z realizacją obecnego Regionalnego Programu Operacyjnego, Urząd Marszałkowski rozpoczął przygotowania do uruchomienia nowego programu regionalnego dla województwa lubelskiego. Pierwsze prace ruszyły w 2012 roku.

W tym czasie powstał projekt przyszłego RPO, który w 2013 roku poddano konsultacjom społecznym. Dalszym krokiem było przekazanie programu m.in. pod obrady Międzyresortowego Zespołu ds. Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego. Akceptacja ze strony tych gremiów była konieczna do rozpoczęcia kolejnej fazy przygotowywania przyszłego Regionalnego Programu Operacyjnego. Następnie programowi przyglądał się resort infrastruktury i rozwoju. Weryfikacja przebiegła pomyślnie, dlatego 10 kwietnia 2014 roku, nowy RPO trafił do Brukseli.

Protokół rozbieżności

Po trwającej kilka miesięcy analizie, w sierpniu 2014 roku, Komisja odesłała program z uwagami. Spora część z nich dotyczyła dostosowania zapisów RPO do Umowy Partnerstwa, czyli najważniejszego dla Polski dokumentu, który określa strategię wykorzystania środków UE w latach 2014-2020 oraz to w jaki sposób i na co będą wydawane fundusze europejskie z nowego unijnego budżetu. UP została przyjęta w maju br., w związku z powyższym konieczna była aktualizacja programu do jej zapisów.

Wśród uwag, są też takie propozycje zmian do treści RPO, na które trudno jest przystać. Chcemy przekonać Brukselę, aby przyjęła nasz punkt widzenia na niektóre, ważne kwestie w programie.

• Chodzi m.in. o zachowanie zapisanych w projekcie RPO środków na drogi (ponad 225,6 mln euro), szczególnie limitu na drogi lokalne. Ma to związek z planowanymi przez samorządy inwestycjami
  w zakresie modernizacji szlaków lokalnych, które łączą się z drogami regionalnymi i krajowymi.
• Podobna sytuacja dotyczy tworzenia i lepszej organizacji terenów inwestycyjnych. Urząd Marszałkowski dąży do utrzymania przewidzianych na ten cel w programie blisko 80 mln euro.
• Kolejny postulat dotyczy większej elastyczności w wykorzystaniu środków przeznaczonych na prowadzenie działalności badawczo - rozwojowej przez przedsiębiorstwa. Ma być to impuls do głębszej, niż do tej pory, współpracy między biznesem i nauką w naszym województwie.

W trakcie negocjacji poruszane będą również kwestie: koordynacji wsparcia z programów krajowych i regionalnych, podejścia do projektów z zakresu rewitalizacji, kultury oraz unijnej pomocy dla obszarów wiejskich.

26 września 2014r. w Warszawie odbyło się pierwsze spotkanie negocjacyjne ws. programów regionalnych z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Przed nami kolejne rozmowy w Warszawie oraz w Brukseli, na których będziemy bronić naszego stanowiska. Po zakończeniu negocjacji i zatwierdzeniu nowego Regionalnego Programu Operacyjnego przez KE, dokument zostanie przekazany do wiadomości członkom Rady Ministrów. Następnie władze województwa ogłoszą jego przyjęcie.

Równolegle do negocjacji programu, trwają prace nad dokumentami i procedurami dotyczącymi organizacji oraz zarządzania nowymi funduszami europejskimi przez władze województwa. Opracowujemy m.in. zasady dotyczące przyznawania wsparcia, w tym kryteria decydujące o wyborze projektów do dofinansowania.

Zmiany, zmiany, zmiany...

W ciągu najbliższych 7 lat z RPO Województwa Lubelskiego na Lubelszczyznę trafi 2,23 mld euro. To szósty pod względem wysokości budżet wśród 16. przyszłych Regionalnych Programach Operacyjnych (łącznie województwa otrzymają 31,27 mln euro). Dla porównania w okresie 2007-2013 mieliśmy do dyspozycji 1,74 mld euro (sumując środki z RPO WL i część Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki przeznaczona dla regionu).

• W swojej konstrukcji nowy RPO przypomina kończący się program regionalny. Składa się z 14 obszarów, tzw. osi priorytetowych, między które podzielono budżet Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Nowością jest sposób ich finansowania. Większość (konkretnie 9) będzie współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, natomiast pozostałe 5 będą dofinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Oznacza to, że przyszły RPO będzie programem dwufunduszowym, czyli będziemy mogli, tak jak dotychczas, finansować z niego projekty „twarde", głównie infrastrukturalne (np. budowę dróg, oczyszczalni ścieków, kanalizacji itp.), ale także inwestować w człowieka. Tego typu przedsięwzięcia określa się jako „miękkie". Należą do nich np. podnoszenie wiedzy i kompetencji mieszkańców regionu oraz wsparcie zatrudnienia, które do tej pory były dotowane z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL).
• Koncentracja wsparcia na obszarach wskazanych przez Komisję Europejską w unijnych rozporządzeniach (tzw. koncentracja tematyczna i terytorialna środków). W efekcie decyzję Zarządu Województwa, o tym na jakie priorytety przeznaczyć więcej, a na jakie mniej pieniędzy, ograniczały limity nałożone przez Brukselę. Komisja wymaga np., aby 50% puli z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczyć na innowacje, przedsiębiorczość, technologie informacyjno-komunikacyjne i energię odnawialną.
• W porównaniu z obecnym RPO, w nowym programie wzrosną wydatki na innowacyjność gospodarki oraz na cele związane z gospodarką niskoemisyjną. Środki na transport będą skierowane przede wszystkim na budowę i modernizację kluczowych połączeń komunikacyjnych, np. głównych dróg wojewódzkich (tzw. koncentracja tematyczna i geograficzna wsparcia).
• Znacznie szerzej stosowane będą instrumenty finansowe (m.in. pożyczki, poręczenia), zwłaszcza w obszarze wsparcia dla przedsiębiorców.
• Większą rolę w ocenie projektu będą odgrywać: zgodność wskaźników realizowanych w ramach projektu z celami całego programu oraz efektywność kosztowa w trakcie i po zakończeniu projektu. Wskaźniki to dane liczbowe, które mówią o tym, jakie rezultaty przyniesie inwestycja dofinansowana z RPO. Dla przykładu, gmina składa projekt drogowy i zakłada, że w jego wyniku zostanie wyremontowany odcinek o długości 10 km. Ten dystans jest właśnie wskaźnikiem w projekcie, który musi wpisywać się w cele jakie ma osiągnąć program. W przypadku efektywności kosztowej badana będzie opłacalność projektu, czyli to czy po jego realizacji, inwestycja nie będzie przynosiła strat.

Negocjacje Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020 wkraczają w decydującą fazę
9.09.2014

Komisja Europejska oceniła projekt nowego Regionalnego Programu Operacyjnego. Na początku października dokument z naszymi odniesieniami do uwag ma ponownie trafić do Brukseli. Kwestie budzące największe wątpliwości będą omawiane na indywidualnych spotkaniach z przedstawicielami Komisji. Oficjalna runda negocjacji ruszy prawdopodobnie w przyszłym miesiącu.

Na początku kwietnia Urząd Marszałkowski w Lublinie wysłał do Brukseli projekt Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Od tego momentu Komisja Europejska miała czas na jego analizę. W sierpniu otrzymaliśmy uwagi do uzgodnionego na poziomie województwa programu.

Spora część z nich dotyczyła dostosowania zapisów RPO do Umowy Partnerstwa (UP), czyli najważniejszego dla Polski dokumentu, który określa w jaki sposób będziemy wydawać fundusze europejskie z nowego unijnego budżetu. Ostateczna wersja UP, zawartej między rządem i Komisją Europejską, weszła w życie 23 maja, czyli już po przesłaniu do stolicy Belgii projektu RPO. Konieczna była zatem jego aktualizacja.

Wszystkie uwagi podzieliliśmy na trzy części: zaakceptowane, wymagające wyjaśnień oraz odrzucone. Najistotniejsza jest ostatnia grupa, czyli uwagi, w sprawie których będą prowadzone dalsze rozmowy z Komisją Europejską. To w niej znajdują się propozycje zmian, które budzą nasze największe wątpliwości. Będziemy przekonywać Brukselę, aby przyjęła nasz punkt widzenia na niektóre, ważne obszary w programie. Chodzi m.in. o zachowanie zapisanych w projekcie RPO środków na drogi (ponad 225,6 mln euro). Ma to związek z planowanymi przez samorządy inwestycjami w modernizację odcinków dróg lokalnych, które łączą się ze szlakami regionalnymi i krajowymi. Podobna sytuacja dotyczy terenów inwestycyjnych. Dążymy do utrzymania przewidzianych na ten cel w programie blisko 80 mln euro, gdyż potrzeby regionu w tym zakresie są ogromne. Chcemy także, aby duże przedsiębiorstwa z sektora badawczo-rozwojowego mogły ubiegać się o wsparcie z przyszłego Regionalnego Programu Operacyjnego. Spodziewamy się, że w ten sposób wywołany zostanie impuls do głębszej, niż do tej pory, współpracy między biznesem i nauką w naszym województwie. W trakcie negocjacji poruszane będą również kwestie: skoordynowania programów krajowych z regionalnymi, rewitalizacji, wsparcia dla obszarów wiejskich oraz realizacji projektów z zakresu kultury i turystyki.

Aktualnie skupiamy się na wprowadzeniu do programu zmian, które przyjmujemy bez zastrzeżeń. Na początku października, RPO uwzględniający te poprawki, ma ponownie trafić do Brukseli. Wcześniej, po akceptacji Zarządu Województwa, projekt Regionalnego Programu Operacyjnego przejdzie jeszcze konsultacje w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju (MIiR). Następnie przyjdzie czas na analizę spornych stanowisk i poszukiwanie kompromisu w uzgadnianiu ostatecznej treści programu.

Pierwsze spotkanie przedstawicieli województw z Komisją Europejską, odbędzie się w drugiej połowie września w Warszawie. Będzie poświęcone kwestom horyzontalnym, czyli dotyczącym wszystkich 16. RPO. Jeżeli do końca tego miesiąca regiony uporają się z przekazaniem poprawianych Regionalnych Programów Operacyjnych do Komisji, istnieje duża szansa, że oficjalna runda negocjacji z przedstawicielami województw ruszy w październiku.

Wszystkie środki unijne dla firm w Regionalnym Programie Operacyjnym zostały zakontraktowane
10.07.2014

Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości w Lublinie zakontraktowała wszystkie środki przeznaczone na wsparcie przedsiębiorczości w RPO, którymi zarządzała na mocy porozumienia z Urzędem Marszałkowskim. Chodzi o ponad 1,3 miliarda złotych.

Do 30 czerwca obowiązywało rozporządzenie Komisji Europejskiej z 2008 roku dotyczące pomocy publicznej, która jest nierozłącznym elementem unijnych dotacji dla firm. Środki europejskie są bowiem traktowane, jako wsparcie finansowe udzielane sektorowi prywatnemu z publicznych źródeł. Dlatego zasady przyznawania tej pomocy muszą być precyzyjnie określone. Właśnie o nich mówiło rozporządzenie KE, które straciło moc z końcem czerwca. W praktyce, po tej dacie, nie można byłoby podpisywać nowych umów z przedsiębiorcami, nawet w sytuacji, gdy Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości dysponowałaby środkami, które można byłoby zakontraktować. Ten scenariusz jednak się nie sprawdził, ponieważ LAWP rozdysponowała w całości części budżetu Regionalnego Programu Operacyjnego, którą powierzyły jej władze województwa lubelskiego w drodze porozumienia. W efekcie od 2007 roku m.in. do firm trafiło ponad 1,3 mld zł. LAWP podpisała w sumie 2366 umów.

W pozostałych 7. obszarach Regionalnego Programu Operacyjnego, za które odpowiada Urząd Marszałkowski, przepisy dotyczące pomocy publicznej mają zastosowanie jedynie w niewielkim stopniu. Oznacza to, że urząd nadal może podpisywać umowy o dofinansowanie. Kontrakty zawierane są na bieżąco. Zarząd Województwa w momencie pojawienia się wolnych środków, możliwych do zagospodarowania, przeznacza je na projekty znajdujące się na listach rezerwowych. Wszystko po to, aby jak najlepiej wykorzystać przyznane Lubelszczyźnie 4,9 mld zł w ramach RPO na lata 2007-2013. Cały czas trwa także rozliczanie aktualnie realizowanych inwestycji oraz kontrola trwających i zakończonych projektów. Na zakontraktowanie pozostałych funduszy w Regionalnym Programie Operacyjnym mamy czas do końca 2015 roku. Z danych na 30 czerwca 2014 roku wynika, że w RPO zawarto 3142 umowy o wartości 8,69 mld zł. Zapisany w nich unijny wkład wyniósł 4,68 mld zł, co stanowi 94,67% budżetu programu.

Jednocześnie przygotowujemy się do uruchomienia nowego Regionalnego Programu Operacyjnego. Wymaga to m.in. zmian organizacyjnych w urzędzie oraz przygotowania procedur dotyczących m.in. organizowania konkursów i realizacji unijnych przedsięwzięć. Projekt programu został przekazany do Komisji Europejskiej 10 kwietnia. Czekamy na pierwsze stanowisko Brukseli ws. dokumentu. Zgodnie z kalendarzem zaproponowanym przez KE w pierwszej kolejności negocjowane będą programy krajowe, czyli: Program Infrastruktura i Środowisko (negocjacje największego programu UE w Polsce ruszyły na początku lipca), Program Inteligentny Rozwój (następca Programu Innowacyjna Gospodarka), Program Wiedza Edukacja Rozwój (zastąpi Program Kapitał Ludzki), Program Polska Cyfrowa (zupełnie nowy program, który nie miał swojego odpowiednika w latach 2007-2013), Program Polska Wschodnia (adresowany m.in. do naszego regionu), Program Pomoc Techniczna oraz Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (m.in. Program Współpracy Transgranicznej Polska - Białoruś - Ukraina). Następnie KE zajmie się negocjacjami programów regionalnych.

Aktualności związane z funduszami na lata 2014-2020 można śledzić na stronie www.npf.rpo.lubelskie.pl.

Załóż okulary i sam zobacz, jak dużo zmieniło się na Lubelszczyźnie dzięki środkom unijnym z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego
26.05.2014

26 maja startuje kampania wizerunkowo-promocyjna Regionalnego Programu Operacyjnego pod hasłem „Sam zobacz, jak dużo się zmieniło". Ma pokazać mieszkańcom województwa, że środki unijne z RPO WL towarzyszą im każdego dnia.

Kampania potrwa do końca czerwca. Przez pryzmat inwestycji dofinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego, Urząd Marszałkowski chce pokazać mieszkańcom województwa, że fundusze europejskie są obecne w ich codziennym życiu. Pomagają dojechać do pracy i szkoły, towarzyszą w czasie wypoczynku i w obowiązkach zawodowych, sprawiają, że łatwiej i szybciej możemy dotrzeć na Lubelszczyznę oraz poruszać się po regionie. Mimo wszystko często ich nie dostrzegamy. Stąd pomysł na wykorzystanie niezwykłych okularów, wzorowanych na technologii Google Glass. Zakładając je odkrywamy zupełnie nową rzeczywistość. Okazuje się, że fundusze z RPO są bliżej niż myślimy. Otaczają nas, dlatego możemy spotkać je w niemal każdym obszarze naszej aktywności: przedsiębiorczości, komunikacji, turystyce i kulturze, zdrowiu, środowisku naturalnym oraz edukacji. Kampania skupia uwagę na efektach programu, czyli konkretnych projektach, z którymi, jako mieszkańcy Lubelszczyzny, stykamy się na co dzień. Od 2007 roku, kiedy ruszył Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego, zakończonych zostało ponad 2 000 unijnych przedsięwzięć. Przeszło 900 kolejnych inwestycji jest w realizacji. Na ich wsparcie wykorzystaliśmy 90% budżetu RPO, który liczy 4,9 miliarda zł.

W kampanii zostaną wykorzystane 45. sekundowe spoty emitowane w TVP Lublin i w dziewięciu kinach w Lublinie, Białej Podlaskiej, Chełmie, Zamościu, Puławach, Kraśniku i Świdnik. Zdjęcia do filmu nagrywano w Porcie Lotniczym Lublin SA, na drodze wojewódzkiej nr 822 z Lublina do terminala lotniczego w Świdniku, na boisku Zespołu Szkół w Mętowie, przed szpitalem wojewódzkim przy al. Kraśnickiej w Lublinie, w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków w Nałęczowie oraz na Wyspie Wisły w Stężycy. Tym, co łączy te miejsca, są środki unijne z Regionalnego Programu Operacyjnego, które umożliwiły ich powstanie lub odnowienie. Od 1 czerwca w regionie pojawi się także 250 billboardów.

Kampanię uzupełniają działania prowadzone w Internecie na portalu YouTube oraz Facebooku, gdzie na fanów RPO WL czekają konkursy z atrakcyjnymi nagrodami (np. aparaty fotograficzne, laptopy oraz darmowe wejściówki m.in. do ZOO w Zamościu, a także vouchery m.in. do jednego z hoteli, który otrzymał wsparcie z RPO). Kampanię będzie można nie tylko zobaczyć, ale także usłyszeć. Spoty radiowe będą emitowane w pięciu lokalnych rozgłośniach. Dodatkowo w kinach, w których widzowie obejrzą film kampanii, przed seansami rozdanych zostanie 80 tysięcy zakładek do książek. Urząd szykuje też niespodziankę dla mieszkańców Lublina, na Placu Litewskim. Co nią będzie? Wszystko wyjaśni się pod koniec czerwca.

Przeprowadzenie przynajmniej jednej kampanii promującej Regionalny Program Operacyjny jest corocznym obowiązkiem Zarządu Województwa. Oznacza to, że w ciągu 7 lat trwania, RPO władze województwa muszą przygotować 7 kampanii medialnych, promujących fundusze unijne. Według wymogów Komisji Europejskiej kampanie powinny docierać do jak największej części mieszkańców województwa. Przez to muszą wykorzystywać różne formy komunikacji (billboardy, audycje radiowe, emisje w kinach, mailing itp.), co wpływa na ich koszt. Na tegoroczną kampanię (w tym przede wszystkim zakup mediów i powierzchni reklamowych) Urząd Marszałkowski wyda 959 400,00 zł brutto. Środki w całości pochodzą z budżetu RPO, z części zarezerwowanej wyłącznie na promocję programu.

Kampanię przygotowało konsorcjum złożone z firm: Vena Art (Lublin), Grupa medialna ITM (Lublin), Polskapresse Biuro Reklamy (Warszawa).

Przydatne linki:

- link do strony internetowej kampanii: http://www.rpo.lubelskie.pl/kampania2014

- link do spotu promocyjnego na You Tube: http://youtu.be/FR7mnpbUCl8

- link do filmu pokazującego, jak powstawał spot (You Tube): http://youtu.be/2KBb1MoyePw

- link do profilu RPO WL na Facebooku: https://www.facebook.com/rpowl

Nowy RPO w Brukseli. Szansa na pierwsze konkursy jeszcze w tym roku
16.04.2014

Przygotowywany od 2012 roku Regionalny Program Operacyjny 2014-2020 trafił do Brukseli. W tym momencie rozpoczął się kluczowy etap na drodze do jego zatwierdzenia. Komisja Europejska ma teraz 3 miesiące na pierwsze uwagi. Niewykluczone, że pod koniec roku ruszą pierwsze konkursy o dotacje.

Kształt nowego Regionalnego Programu Operacyjnego powstał po blisko 2 latach. W tym czasie na jego temat wypowiedzieli się m.in. przedsiębiorcy, samorządowcy, uczelnie, organizacje pozarządowe oraz Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (MIR). Ostateczna wersja programu trafiła właśnie do Brukseli. Tym samym województwo lubelskie znalazło się na ostatniej prostej w negocjacjach przyszłego RPO. Jego przyjęcie przez Komisję Europejską (KE) jest najważniejszym etapem prac nad uruchomieniem środków unijnych w latach 2014-2020 w naszym regionie.

Program negocjacji

Formalnie negocjacje ruszają w momencie przekazania do Komisji Europejskiej programu wraz z jego wstępną analizą (tzw. ocena ex-ante). W sumie to 375 stron. Wysyłka dokumentów oraz dalsza wymiana informacji z Brukselą na temat RPO odbywa się drogą elektroniczną, przy pomocy specjalnego systemu informatycznego (SFC 2014). Ocena Regionalnego Programu Operacyjnego przypomina weryfikację wniosku o dotację. W pierwszej kolejności Komisja sprawdzi, czy program wpisuje się w ramy prawa unijnego i zawiera wszystkie wymagane przepisami elementy. Jeśli ocena formalna zakończy się pozytywnie, kolejnym krokiem będzie ocena merytoryczna. Na tym etapie pod lupą znajdzie się zgodność przyszłego RPO ze strategicznymi dokumentami dotyczącymi nowego rozdania funduszy europejskich. Chodzi m.in. o Strategię Europa 2020, czyli długoterminowy plan rozwoju Unii Europejskiej oraz Umowę Partnerstwa - najważniejszy dokument, który mówi, w jaki sposób będą wydawane środki unijne w latach 2014-2020 w Polsce.

Komisja ma 6 miesięcy na przyjęcie nowego RPO, licząc od daty jego przekazania do Brukseli. Jednak, gdyby KE zgłosiła uwagi do programu (po ocenie formalnej i merytorycznej), wtedy czas przewidziany na poprawki automatycznie wstrzymuje termin ostatecznej akceptacji dokumentu.

Siadamy do negocjacyjnego stołu

Za negocjacje będzie odpowiedzialna osoba z kierownictwa resortu infrastruktury i rozwoju oraz jeden z członków Zarządu Województwa Lubelskiego, wyznaczony specjalnie do tej roli. Nad wszystkim czuwać ma Koordynator negocjacji z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. W razie potrzeby w spotkaniach z Komisją Europejską będą mogły wziąć udział także inne osoby, np. dyrektorzy z Urzędu Marszałkowskiego, przedstawiciele MIR i innych ministerstw.

Negocjacje będą toczyły się w formule oficjalnych spotkań lub spotkań roboczych, zgodnie z kalendarzem opracowanym przez Komisję. MIR wspólnie z Zarządem Województwa ustalą harmonogram spotkań oraz przygotują negocjacje (m.in. strategie rozmów) oraz zadbają o kwestie organizacyjne po stronie polskiej. Rundy negocjacyjne będą odbywały się głównie w Brukseli i Warszawie, ale nie jest wykluczone, że jedna z nich zostanie zorganizowana w naszym regionie.

Po zakończeniu negocjacji i zatwierdzeniu nowego RPO przez KE, dokument zostanie przekazany do wiadomości członkom Rady Ministrów. Następnie władze województwa ogłoszą jego przyjęcie.

Zanim RPO trafiło do Brukseli...

Pierwsze działania związane z pisaniem Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020 rozpoczęły się w 2012 roku. Pracownicy Departamentu RPO uczestniczyli w spotkaniach i konferencjach organizowanych
w całym województwie przez różne środowiska, m.in. organizacje pozarządowe i samorządy. W lipcu 2013 roku światło dzienne ujrzał wstępny projekt RPO 2014-2020, po czym rozpoczęły się jego konsultacje społeczne. W czasie dwóch tur konsultacji z mieszkańcami regionu (I tura: 2 lipca do 16 sierpnia; II tura: 3 października do 22 listopada), które trwały w sumie 97 dni, do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 520 uwag od 115 różnych organizacji i instytucji. Najwięcej od samorządów. Dodatkowo w czasie II etapu konsultowania zapisów programu odbyło się 11 spotkań w miastach i gminach województwa. Uczestniczyło w nich blisko 900 osób.

Dalszym krokiem było przekazanie programu pod obrady Międzyresortowego Zespołu ds. Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego. Wszystkie pozytywnie odniosły się do projektu RPO 2014-2020. Jako jedni z pierwszych regionów w kraju mogliśmy pochwalić się takim wynikiem.

Akceptacja ze strony tych gremiów była konieczna do rozpoczęcia kolejnej fazy prac nad przyszłym Regionalnym Programem Operacyjnym. Po aktualizacji, program został wysłany do resortu infrastruktury i rozwoju. MIR sprawdził, czy nowy RPO jest zgodny z Umową Partnerstwa. Weryfikacja przebiegła pomyślnie, po czym ostateczną wersję programu zatwierdził Zarząd Województwa. Wtedy otrzymaliśmy zielone światło do rozpoczęcia negocjacji z Komisją Europejską.

W ciągu najbliższych 7 lat z RPO Województwa Lubelskiego trafi na Lubelszczyznę 2,23 mld euro. To szósty pod względem wysokości budżet wśród wszystkich 16 przyszłych Regionalnych Programów Operacyjnych. Dla porównania, w okresie 2007-2013 mieliśmy do dyspozycji 1,74 mld euro (łącznie RPO WL i część Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki dla woj. lubelskiego).

Nowy RPO składa się z 14 obszarów, tzw. osi priorytetowych, między które podzielono jego budżet. Nowością jest sposób ich finansowania. Większość (konkretnie 9) będzie współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, natomiast pozostałe 5 będą dofinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (szczegóły w tabeli). Oznacza to, że przyszły Regionalny Program Operacyjny będzie programem dwufunduszowym.

¹ Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego; ² Europejski Fundusz Społeczny

Decydując o tym, na jakie obszary przeznaczyć więcej, a na jakie mniej pieniędzy, Zarząd Województwa wziął pod uwagę limity zaproponowane przez Komisję Europejską (tzw. ring-fencing). Komisja wymaga, aby 50% z puli Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczyć na innowacje, przedsiębiorczość (głównie małe i średnie firmy), technologie informacyjno-komunikacyjne (m.in. dostęp do Internetu) oraz energię odnawialną i efektywność energetyczną. Taki model podziału środków ma zagwarantować skoncentrowanie sporej część unijnej pomocy dla regionów na wybranych dziedzinach, których znaczenie jest kluczowe dla rozwoju gospodarczego całej Wspólnoty 28 państw. W sumie ponad połowa funduszy w RPO została rozdzielona w oparciu o zasadę ring-fencing.

Równolegle z negocjacjami programu, w Urzędzie Marszałkowskim będą powstawały dokumenty i procedury dotyczące organizacji oraz zarządzania nowymi funduszami europejskimi przez władze województwa. Stworzone zostaną m.in. zasady dotyczące przyznawania wsparcia, w tym kryteria decydujące o wyborze projektów do dofinansowania.

Zarządowi Województwa zależy na ogłoszeniu pierwszych konkursów o dotacje z nowego europejskiego budżetu jeszcze w tym roku. Jednak będzie to uzależnione od decyzji KE w sprawie akceptacji Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020.

Aktualności związane z nową unijną perspektywą można śledzić na www.npf.rpo.lubelskie.pl.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego 2014-2020 w pierwszej piątce w Polsce
6.03.2014

Nowy Regionalny Program Operacyjny, przygotowany w Urzędzie Marszałkowskim, otrzymał pozytywną ocenę ze strony instytucji zajmujących się współpracą rządu, samorządu i organizacji pozarządowych. Takim wynikiem może pochwalić się tylko 5 województw w Polsce. Z kolei wśród regionów z Polski Wschodniej jesteśmy pierwsi. Do 10 kwietnia nasze RPO ma trafić do Brukseli w ostatecznym kształcie.

Na początku lutego Zarząd Województwa Lubelskiego przyjął trzecią wersję projektu Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Uwzględniono w niej m.in. wynik konsultacji społecznych prowadzonych od początku października do 22 listopada 2013r., uwagi Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (MIR) oraz raport ze wstępnej analizy programu.

Dalszym krokiem było przekazanie nowej odsłony programu pod obrady Międzyresortowego Zespołu ds. Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego. Wszystkie pozytywnie odniosły się do projektu RPO 2014-2020. Dotychczas taką rekomendację otrzymało tylko 5 województw, w tym nasz region. Ponadto Lubelszczyzna jest pierwszym województwem Polski Wschodniej, któremu się to udało.

• Międzyresortowy Zespół do spraw Programowania i Wdrażania Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, na którego czele stoi Minister Infrastruktury i Rozwoju, zrzesza m.in. przedstawicieli ministerstw; Prezesów GUS, UOKiK, Urzędu Zamówień Publicznych oraz członków Zarządów Województw. Jednym z zadań zespołu jest prowadzenie przygotowań w zakresie programowania i wdrożenia nowej perspektywy finansowej na lata 2014 - 2020.
• Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego zajmuje się wypracowaniem wspólnego stanowiska rządu i samorządu terytorialnego. Komisja rozpatruje problemy związane
  z funkcjonowaniem samorządu i z polityką państwa wobec samorządu, a także spraw dotyczących samorządu terytorialnego znajdujących się w zakresie działania Unii Europejskiej i organizacji międzynarodowych, do których należy Polska. Jej skład liczy 24 członków, po 12 przedstawicieli strony rządowej i samorządowej.
• Rada Działalności Pożytku Publicznego Województwa Lubelskiego powstała w 2012 roku. To gremium opiniujące i doradcze. Jest odpowiedzialna za budowę współpracy między organizacjami pozarządowymi a samorządem województwa. Jej członkami są przedstawiciele wojewody, marszałka
  i sejmiku województwa oraz organizacji pozarządowych (połowę z 20 miejsc w składzie RDPPWL zajmują reprezentanci tzw. trzeciego sektora, czyli organizacji pozarządowych).

Akceptacja ze strony tych instytucji była konieczna do rozpoczęcia kolejnej fazy prac nad przyszłym Regionalnym Programem Operacyjnym. Aktualnie trwa przygotowanie finalnej wersji programu, która zostanie wysłana do resortu infrastruktury i rozwoju. MIR sprawdzi, czy nowy RPO jest zgodny z Umową Partnerstwa, czyli najważniejszym dokumentem, który mówi, w jaki sposób będą wydawane środki europejskie w latach 2014-2020. Pozytywna ocena będzie oznaczała, że program może trafić do zatwierdzenia przez Zarząd Województwa Lubelskiego. Po tym etapie, otrzymamy zielone światło do rozpoczęcia negocjacji Regionalnego Programu Operacyjnego z Komicją Europejską, co jest niezbędne do jego uruchomienia. Ostateczny termin na przesłanie RPO do Brukseli mija 10 kwietnia.

Przypomnijmy, że pierwsze działania związane z pisaniem Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020 podjęliśmy w 2012r. W maju władze województwa nakreśliły plan dotyczący przebiegu prac nad przygotowaniem nowego RPO. Zakładał on m.in. powołanie 8 specjalnych grup tematycznych, które zajęły się wskazaniem obszarów, które będą wspierane z przyszłego RPO. W proces tworzenia programu zaangażowane są niemal wszystkie departamenty Urzędu Marszałkowskiego, pod przewodnictwem Departamentu Regionalnego Programu Operacyjnego (DRPO).

Od 2012r. przedstawiciele DRPO uczestniczą również w spotkaniach i konferencjach organizowanych w całym województwie przez różne środowiska, m.in. organizacje pozarządowe i samorządy.

W 2013r. upubliczniliśmy projekt RPO 2014-2020, po czym rozpoczęły się jego konsultacje społeczne. W czasie II tur konsultacji z mieszkańcami regionu (I tura: 2 lipca do 16 sierpnia; II tura: 3 października do 22 listopada), które trwały w sumie 97 dni, do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 520 uwag od 115 różnych organizacji i instytucji. Najwięcej od samorządów. Dodatkowo w czasie II etapu konsultowania zapisów programu odbyło się 11 spotkań w miastach i gminach województwa. Uczestniczyło w nich blisko 900 osób.

W ciągu najbliższych 7 lat z RPO Województwa Lubelskiego trafi na Lubelszczyznę 2,23 mld euro. To szósty pod względem wysokości budżet wśród wszystkich 16. przyszłych Regionalnych Programach Operacyjnych. Dla porównania w okresie 2007-2013 mieliśmy do dyspozycji 1,74 mld euro (łącznie RPO WL i część Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki dla woj. lubelskiego). Obszarami gdzie ulokowano najwięcej unijnych pieniędzy są:

¹ Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

² Europejski Fundusz Społeczny

Aktualności związane z funduszami unijnymi na lata 2014-2020 można śledzić na www.npf.rpo.lubelskie.pl.