Komplementarność stanowi jedną z podstawowych zasad realizacji polityki wspólnotowej. Jej rezultatem jest wzmocnienie podejmowanych działań i bardziej racjonalne wydatkowanie środków, a także możliwość uzyskania dodatkowych korzyści przez beneficjentów na różnych etapach realizacji projektu.
Szczególne znaczenie nadano komplementarności w perspektywie finansowej 2007-2011. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, w art. 9 pkt 2 stanowi, iż „Komisja i państwa członkowskie zapewniają zachowanie spójności pomocy funduszy z działaniami, politykami i priorytetami Wspólnoty oraz jej komplementarności z innymi wspólnotowymi instrumentami finansowymi. Ta spójność i komplementarność jest przede wszystkim wskazana w strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności, w narodowych strategicznych ramach odniesienia i w programach operacyjnych."
W związku z brakiem definicji komplementarności od początku procesu wdrażania funduszy europejskich w Polsce, Instytucja Zarządzająca Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2007 - 2013 posługiwała się definicją komplementarności wypracowaną na forum Grupy roboczej ds. koordynacji i komplementarności funkcjonującej przy Komitecie Koordynacyjnym NSRO 2007 - 2013, która brzmi następująco:
|
Komplementarność to stan powstały na skutek podejmowanych, uzupełniających się wzajemnie działań/projektów, które są skierowane na osiągnięcie wspólnego lub takiego samego celu. |
Jednakże w dniu 22 marca 2012 r. Komitet Koordynacyjny Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007 - 2013 przyjął Uchwałę w sprawie definicji „komplementarności", zgodnie z którą:
| Komplementarność polityk, strategii, programów, działań, projektów to ich dopełnianie się prowadzące do realizacji określonego celu. |
Podkreślić należy, że do uznania działań czy projektów za komplementarne nie jest wystarczające spełnienie przesłanki takiego samego lub wspólnego celu, gdyż ten warunek może być wypełniony w odniesieniu do projektów konkurujących ze sobą. Warunkiem koniecznym do określenia działań/projektów jako komplementarne jest ich uzupełniający się charakter, wykluczający powielanie się działań.
Warto pamiętać, iż realizacja projektów komplementarnych przyczynia się do osiągnięcia dodatkowych korzyści:
Celem realizacji działań/projektów komplementarnych jest osiągniecie efektu synergii.
|
Synergia jest definiowana jako wzajemne wzmacnianie, potęgowanie się efektów interwencji publicznej, kooperacja czynników, skuteczniejsza niż suma ich oddzielnych działań; to maksymalizacja rezultatów uzyskanych na skutek realizacji działań/projektów uzupełniających się wzajemnie (komplementarnych). |
O efekcie synergii można mówić, gdy realizacja projektów przyczynia się do uzyskania wartości dodanej (potęgowania się rezultatów ich realizacji) tzn. że realizacja każdego projektu z osobna (np. na innym obszarze, dla innych interesariuszy lub w innym czasie) dałaby w sumie niższe efekty niż realizacja tych samych projektów na tym samym obszarze, w tym samym czasie i dla tych samych interesariuszy.
Nie zawsze w efekcie realizacji projektów komplementarnych osiągana jest synergia. Określenie faktycznych efektów synergicznych, jakie wygenerowała komplementarność jest możliwe dopiero po zakończeniu realizacji projektów. Ujawniają się one dopiero po pewnym czasie od zakończenia interwencji.
Na etapie realizacji projektów lub bezpośrednio po ich zakończeniu możemy natomiast mówić o potencjalnej synergii, będącej efektem zaistniałej komplementarności, np. zwiększenie wskaźników rezultatu lub produktu, większa trwałość rezultatów projektu, pełniejsze zaspokojenie potrzeb użytkowników projektu.
Portal finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013